مباني نظري فصل دوم پايان نامه درباره اختلالات وابسته به مواد مخدر

در 26 صفحه ورد قابل ويرايش با فرمت doc

توضيحات: فصل دوم پايان نامه كارشناسي ارشد (پيشينه و مباني نظري پژوهش)

همراه با منبع نويسي درون متني به شيوه APA جهت استفاده فصل دو پايان نامه

توضيحات نظري كامل در مورد متغير

پيشينه داخلي و خارجي در مورد متغير مربوطه و متغيرهاي مشابه

رفرنس نويسي و پاورقي دقيق و مناسب

منبع :    انگليسي وفارسي دارد (به شيوه APA)

نوع فايل:     WORD و قابل ويرايش با فرمت doc

قسمتي از متن مباني نظري و پيشينه

چارچوب نظري پايان نامه روانشناسي با موضوع اختلالات وابسته به مواد مخدر

اختلالات وابسته به مواد

2-6-1 حشيش^[1] و اختلالات وابسته به آن

مصرف طولاني مدت حشيش، تغييراتي در سطح آگاهي شخص به وجود مي‌آورد كه در نهايت مي‌تواند علايم نوروز ، سايكوز، و يا اختلالات شديد و پايدار را ايجاد كند . اختلال سايكوز ناشي از حشيش بسيار كمياب است، اما افكار پارانوئيدي گذرا شايع هستند و افرادي كه به مدت طولاني‌تر از فراورده‌هاي قوي‌تر حشيش استفاده كرده‌اند، ممكن است به دوره‌هاي سايكوز به نام «جنون شاهدانه[2]» مبتلا شوند.

از وخيم‌ترين اثرات رواني ناشي از مصرف حشيش مي‌توان اضطراب، احساس مردن، دل‌تنگي، پانيك، آسيب در شناخت ، كندي رواني حركتي و افزايش نشانه‌هاي مرضي سايكوز را نام برد (هال، 1999،به نقل از نعيمه بزمي 1390).

از اختلالات رايج مرتبط با مصرف طولاني مدت حشيش سندرم فقدان انگيزش[3] مي‌باشد منظور از سندرم فقدان انگيزش، عبارت است از بي ميلي شخص در استمرار انجام دادن كار و يا انجام تكاليف تحصيلي در دانش‌آموزان و دانشجويان مي‌باشد. چنين بيماري فاقد نيرو وبي حال است ، غالباً فرد ظاهراً تنبل به نظر مي‌رسد (نعيمه بزمي، 1390).

2-6-2 كوكائين[4] و اختلالات وابسته به آن

كوكائين داروي اعتياد آور بسيار قويست و به عنوان  تقويت‌كنندة مثبت رفتاري محسوب مي‌شود و مي‌تواند وابستگي رواني بسيار شديدي را ايجاد كند.

مصرف مقادير زياد كوكائين به مدت طولاني مي‌تواند عوارضي چون تحريك‌پذيري و نوسان خلق، رفتار خشونت‌بار، انزواي اجتماعي يا پارانويا و علائم شبيه مانيا، فقدان علاقه و لذت و افسردگي ايجاد مي‌كند .

مصرف‌كنندگان مقادير زياد كوكائين، دچار نشانه‌هاي روان پريشي مي‌شوند.براي مثال امكان دارد آن‌ها دستخوش توهم و هذيان شوند و احساس گيجي، سوءظن و سراسيمگي كنند كه حالت‌هاي شبه روان پريشي بسيار ناراحت كننده و حتي وحشتناكي هستند.

زماني كه تأثير كوكائين از بين مي‌رود مصرف‌كننده «احساس فروريزي[5]» يا «سقوط» مي‌كند و به خلق افسرده، اختلال خواب، بي‌قراري، اشتياق مبرم و خستگي دچار مي‌شود. مصرف كنندگان همچنين در بلندمدت عوارضي چون لرزش بدن، افسردگي رواني، بي‌اشتهايي، لاغري و صدمه به بافت بيني ها را نشان مي‌دهند.  عوارض عمده ترك كوكائين، شامل افسردگي، خستگي و بي‌خوابي هستند .

2-6-3 مواد توهم زاLSD و اختلالات وابسته به آن

اثرات روان‌شناختي شامل

• توهم و هذيان پارانوئيد
• اختلال در قضاوت
• اختلال در تفكر و استدلال انتزاعي
• اختلال در عملكرد شناختي چون توجه، تمركز و دقت
• مسخ شخصيت
• آشفتگي ادراكي

2-6-4 كافئين و اختلالات وابسته به آن

طبق DSM.IV.TR اختلال اضطرابي ناشي از مصرف طولاني و دوز بالا ممكن است ضمن مسموميت كافئين ظاهر شود. اضطراب مربوط به مصرف كافئين شديد اختلال اضطراب فراگير است و بيمار مبتلا به لوسمي چون عصبانيت، پرحرفي، ، تحريك‌پذيري را نشان مي‌دهد و از كمبود انرژي و بي‌خوابي رنج مي‌برد. اختلال خواب يكي از اختلالات ديگريست كه در جريان مسموميت با كافئين ظاهر مي‌شود .

طبق  DSM-IV-TR مسموميت با كافئين مي‌تواند با تأخير در خواب رفتن، ناتواني براي ماندن در خواب (خوابهاي منقطع) و زود بيدار شدن مرتبط باشد (APA، 2000).

2-6-5 نيكوتين و اختلالات وابسته به آن

اثرات روان‌شناختي ناشي از مصرف نيكوتين، شامل اثرات خوشايند اوليه مانند احساس آرامش عضلاني و سرخوشي از نظر رفتاري، اثرات تحريكي و مثبت اوليه سيگار موجب بهبود و افزايش توجه، تمركز، يادگيري و توانايي حل مسئله مي‌شود . همچنين كشيدن سيگار موجب بالا رفتن خلق ، كاهش تنش و كاهش احساس افسردگي است.

از نظر مياتا ويانا گيتا (2001)، يكي از احساساتي كه پيش از تأثيرگذاري نيكوتين در سيگاري‌ها به وجود مي‌آيد، احساس خارش در پشت گلويشان است.

البته، اين احساس به خودي خود لذت چنداني ندارد، اما افراد سيگاري از آن لذت مي‌برند يا آن كه دليل اين لذت را نمي‌دانند، اما علت بروز آن ارتباط نزديكي با آثار پاداش نيكوتين دارد .

2-6-6 آمفتامين^[6] و اختلالات وابسته به آن

اثرات روان‌شناختي ناشي از مصرف آمفتامين ها عبارتند از : احساس سرخوشي، توهمات پارانوئيدي، عزت نفس، اعتمادبه‌نفس، بيش فعالي، پرحرفي، رفتارهاي قالبي و تكراري و احساسات اغراق‌آميز نسبت به خود (احساس برتري و يا داشتن توانايي‌هاي خارق‌العاده‌) (نعيمه بزمي، 1391).

از علائم جسماني و روان‌شناختي مزمن ناشي از مصرف پي‌درپي آمفتامين ها مي‌توان از مواردي چون سكته، پارگي عروق ، نارسايي كليه، ضايعة قلبي و عروقي، ضايعه كبدي، سوءتغذيه، كاهش وزن، اختلال در خواب، فلج موقت، تشنج و اغماء، توهمات شنيداري، ديداري يا لامسه، حركت‌هاي قالبي چهره، پرخاشگري، واكنش‌هاي سايكوز شبيه به اسكيزو فرني، پارانويا، پانيك و افسردگي نام برد. 

بر اساس DSM-IV-TR اختلالات ناشي از وابستگي به آمفتامين ها عبارتند از :

- اختلالات سايكوز

- اختلال خلقي

- اختلال اضطرابي

- كژكاري جنسي

- اختلال خواب (كاپلان و سادوك، 2000).

هنگامي كه مصرف دارو قطع مي‌شود اختلالات روان پريشي بهبود مي‌يابد ولي با مصرف زياد ممكنست افسردگي شديد به خفگي مفرط ظاهر شود . در بعضي موارد، مصرف شديد و طولاني كابوس را در پي دارد

2-6-7 اختلالات ناشي از مصرف بلندمدت مواد استنشاقي

آسيب‌هاي كبدي و كليوي برگشت‌ناپذير ، آتروفي مغزي، صرع لوب تمپورال، كاهش IQ، درد قفسه سينه، دردهاي عضلاني و مفاصل، خستگي، كاهش اشتها، تهوع، استفراغ  ، اسهال، گرفتگي مجراي تنفسي ، زخم‌هاي داخل بيني و دهان، خونريزي ديني، زوال عقل پايدار يا دمانس،اختلالات سايكوز چون حالات پارانوئيدي، اختلال خلق چون افسردگي از خود بي‌خود شدن، حمله‌هاي غش مانند ، اختلالات جنسي، اختلالات اضطرابي چون پانيك، و اضطراب فراگيررا مي‌توان نام برد (ميلر1983  به نقل از فريبرزپويان1386).

2-6-8  اختلالات وابسته به داروهاي رخوت زا، خواب آور و يا ضد اضطراب

اختلالات وابسته به گروه‌هاي رخوت زا، خواب آور يا ضد اضطراب در DSM-IV-IR عبارتند از:

- وابستگي، سوءمصرف، مسموميت و علايم ترك داروهاي رخوت زا، خواب آور ، ياضد اضطراب

- دليريوم مسموميت، دليريوم ترك به داروهاي رخوت زا، خواب آور و يا ضد اضطراب

- زوال عقل پايدار ناشي از مصرف طولاني مدت داروهاي رخوت زا، خواب آور يا ضد اضطراب

- اختلال سايكوز ناشي از مصرف داروهاي رخوت زا، خواب آور و يا ضد اضطراب همراه با هذيان يا توهم

- اختلال خلقي ناشي از داروهاي رخوت زا، خواب آور يا ضد اضطراب

- اختلال اضطراب ناشي از داروهاي رخوت زا، خواب آور يا ضد اضطراب

- كژكاري هاي جنسي ناشي از داروهاي رخوت زا، خواب آور يا ضد اضطراب

- اختلال خواب ناشي از داروهاي رخوت زا، خواب آور يا ضد اضطراب (ApA، 2000).

2-9 ويژگي‌هاي شخصيت در نظريه رابرت كلونينجر

ابعاد سرشت : كلونينجر كار خود را به منظور ارائه طرحي آغاز نمود كه تفاوت‌هاي موجود را در بيماران داراي اختلال جسمي سازي[7] (شكايت از مشكلات جسمي يا سندرم بريكت[8]) تبيين مي‌كرد (كلونينجر 1986 به نقل از كاوياني 1386).

او دريافت كه بيماران با اضطراب جسماني داراي نشانه‌هاي شخصيت پرخاشگر هستند درحالي‌كه بيماراني كه داراي اضطراب شناختي يا ذهني فراگير هستند، نشانه‌هاي شخصيت وسواس اجباري را نشان مي‌دهند. قبلاً آيزنگ با استفاده از پرسشنامه شخصيتي آيزنگ (EPQ) نشان داده بود كه بيماران هيستريك و ساير بيماران با اضطراب جسمي از تيپ شخصيتي روان نژند- برون گرا[9] برخوردار هستند، درحالي‌كه افراد هيجاني يا روان نژند داراي اضطراب شناختي و تيپ شخصيتي روان نژند - درون گرا دارند (آيزنگ و آيزنگ 1976، به نقل از كاوياني 1386).

كلونينجر مدلي عمومي را ارائه داده است  كه شخصيت بهنجار و نابهنجار را در بر مي‌گيرد .

كلونينجر معترف است كه نظريه جفري گري (1981) در ساختار زيربناي نظريه او و براي ساخت TCI نقش مهمي داشته است . گري با شواهد آزمايشي نشان داد كه با داروهاي ضد اضطراب هم روان نژندي گرايي كاهش پيدا مي‌كند و هم برون‌گرايي افزايش مي‌يابد. او نتيجه مي‌گيرد كه اضطراب مي‌تواند به‌عنوان يك بعد مستقل شخصيت باشد و نه محصولي از تركيب دو بعد درون‌گرايي و روان نژندي گرايي كه در نظريه آيزنگ مطرح گرديده است . كلونينجر مدل عصبي زيستي[10] خود را براي توضيح مؤلفه‌هاي سرشت ارائه كرد. (كلونينجر 1987 الف و ب و 1991).   در گام اول، او معتقد است كه زمان‌هاي متفاوت و مستقل از يكديگر براي فعال سازي، تداوم و بازداري رفتار در پاسخ‌گويي به گروه‌هاي معيني از محرك‌ها است.

[1] Cannabis

[2] Hempinsanity

[3] Amotivation

[4] Cocaine

[5] Crash

[6] Amphetamine

[7] Somatization disorder

[8] Briquests syndrome

[9] Neurotic

[10] Neurobiological