پايان نامه بررسي موانع پيشرفت زنان در سطوح مديريتي

پايان نامه بررسي موانع پيشرفت زنان در سطوح مديريتي

- مقدمه :

    فرهنگ مردم سالاري در طول تاريخ  اجتماعي ايران، فرهنگ مسلط و بلا منازع بوده و اين فرهنگ هم بستر ساز و هم سازنده ساختارهاي سياسي – اقتصادي، قانوني و ارزشي و مانند آن در ايران بوده است. ساختارهاي ايجاد شده مكانيسم هايي را تدوين و طراحي نموده كه در فرايند القاء تثبيت و بازتوليد خود، فرادستي مردان  و فرودستي زنان  را توجيه و طبيعي جلوه مي دهند. فرهنگي كه برحسب تقسيم كار جنسيتي، نقش سنتي زنان را صرفاً نقش خانگي و محدود با حوزه خصوصي (بچه داري،خانه داري، شوهرداري) و حوزه عمومي را صرفاً مختص به مردان توجيه و تفسير مي كند. اما تحولات سه دهه اخير به ويژه افزايش چشمگير سطح آگاهي ها و ميزان تحصيلات زنان نشان مي دهد كه زنان ايراني  خواهان مشاركت سياسي- اقتصادي و اجتماعي برابر با مردان هستند و با اين رويكرد، فرهنگ مردسالاري را با چالش هاي جدي مواجه كردند (حسن زاده ،رمضان 1379).

       از طرفي زن ضربان حيات خانواده است و قلب جامعه در سينه خانواده مي تپد. از همين رو صعود و سقوط هر جامعه اي را بايد به چگونگي معيشت زنان و جايگاه اجتماعي آنان نسبت داد. وضعيت زنان، وضعيتي است تناقض آميز. بنيان تناقضي را بايد در ساختار حاكم بر جامعه و ريشه هاي اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي باز جست، اما پيش از پرداختن به چنان امر مهمي مي توان اين پرسش را پيش كشيد كه آيا منزلت زنان همواره در طول تاريخ و در بين جامعه هاي گوناگون منزلتي درجه دو بوده است؟

    از پس چنين پرسش جهان شمولي ارزش ها در فرهنگ هاي مختلف سر بر مي آورد. اين ارزش ها تا چه پايه نسبي مي باشد؟ در چنين نسبتي كدام يك از فرهنگ ها را مي توان برتر دانست  و مانند آن. آيا موقعيت زنان در كشورهاي غربي و ارزش هاي حاكم بر آن با ارزش هاي ساير فرهنگ ها نيز هم خواني دارد؟ گستره و ژرفاي چنين تفاوت هايي تا كجا امتداد مي يابد؟

    دانش و صنعت، اساسي ترين بنيان هاي توسعه هستند و توسعه اساسي ترين مقوله مورد بحث جهان امروز است و جهان امروز جهاني است كه درنتيجه رشد روزافزون دانش هاي بشري در حال دگرگوني است. به تحقيق، هر جا بر انباشت اگاهي انسان ها در چنين جهاني افزوده شود، روابط و مناسبت هاي ميان فردي  و ميان گروهي نيز دستخوش تغيير مي گردد. بروز تغييرات كه نتيجه طبيعي توسعه نيز هست فرايند قهري و به غايت همه جانبه است (شهيدي ،لاله 1378).

    يكي از مهم ترين معيارها براي سنجش درجه توسعه يافتگي يك كشور، ميزان اهميت و اعتباري است كه زنان در آن كشور دارند.  هرچه حضور زنان در اجتماع فعال تر و مؤثرتر باشد كشور پيشرفته تر  و توسعه يافته تر خواهد شد، لكن ميزان نقش و مشاركت زنان در هر جامعه به ويژه در زمينه هاي اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي تا حد زيادي وابسته با برخورد و نگرش آن جامعه نسبت به زن مي باشد(آزاد فر. مريم، 1383).

    با توجه به ضرورت حضور و مشاركت حقيقي زنان در عرصه هاي مختلف فعاليت ها براي تحقق جامعه مدني، رشد و بالندگي جامعه بانوان كشور و نيز تسريع فرايند توسعه و محقق شدن عدالت اجتماعي، اساسي و فرهنگي نبايد كم اهميت شمرده شود و اين امر ميسر نخواهد شد مگر در سايه افزايش توانايي  و قدرت مديريتي آنان در سطوح مختلف.

     در اين پژوهش سعي بر اين است كه موانع و مشكلاتي كه زنان در رابطه با ارتقاء پست هاي مديريتي در پيش روي دارند بررسي و راهكارها و پيشنهادهايي ارائه شود. اميد كه برنامه ريزان و سياست گذاران فعاليت هاي همه جانبه و گستره هايي را در سراسر كشور در جهت فراهم آوردن بستر هاي مناسب جهت حضور و مشاركت حقيقي زنان و تقويت نقش مديريتي و تربيتي آنان در خانواده و سطوح بالاي جامعه فراهم آوردند.

 فهرست

فصل اول:   ۱
طرح مسأله   ۱
۱- مقدمه :   ۲
۲- بيان مسئله   ۴
۳- سوالات پژوهش:   ۷
۴- اهميت و ضرورت تحقيق:   ۷
۵- ضرورت تحقيق:   ۱۲
۶- اهداف تحقيق:   ۱۵
فصل دوم:   ۱۶
مرور بر ادبيات تحقيق   ۱۶
۱- مقدمه:   ۱۷
۲- تاريخچه فعاليت هاي اجتماعي زنان   ۱۸
۳- تعريف توسعه   ۱۹
۴- بررسي جايگاه زنان در فرايند توسعه   ۲۳
۵- نظريه هاي توسعه براي زنان   ۲۵
۵-۱- نظريه رفاه   ۲۵
۵-۲- نظريه برابري   ۲۶
۵-۳- نظريه فقر زدايي   ۲۷
۵-۴- نظريه كارآيي:   ۲۸
۵-۵- نظريه توانا سازي   ۳۰
۶- شاخص هاي اساسي توسعه   ۳۲
۶-۱- شاخص توسعه انساني:   ۳۲
۶-۲- شاخص توسعه مرتبط با جنسيت (GDI)   ۳۴
۶-۳- شاخص توانمندي جنسيتي (GEM)   ۳۵
۷- اشتغال و زنان   ۳۷
۸- نگاهي به وضعيت اشتغال زنان   ۳۹
۹- مشكلات زنان در اشتغال   ۴۳
۱۰- نگاهي به وضعيت زنان در ايران   ۴۹
۱۱- مروري بر ادبيات نظري پژوهش   ۵۷
۱۲- چارچوب نظري تحقيق   ۶۶
۱۲-۱- «نظريه ميل به تبعيض» (Taste of Discrimination)   ۶۶
۱۲-۲- نظريه‌هاي كلاسيك و نئوكلاسيك در رابطه با كار زنان   ۶۹
۱۲-۳- ديدگاههاي مربوط به اشتغال زنان   ۷۰
۱۲-۴- نگرش‌هاي مربوط به پيشرفت نكردن زنان در مديريت   ۷۲
۱۲-۵- نظريه سقف شيشه‌اي   ۷۴
۱۳- مدل تحقيق   ۸۳
۱۴- مروري بر پژوهش هاي انجام شده   ۸۴
۱۴-۱- جدول توسعه جنسيتي در ايران:   ۹۰
۱۴-۲- جدول مقايسه كشورها:   ۹۰
۱۴-۳- جدول توانمندي جنسيتي در ايران:   ۹۱
فصل سوم:   ۱۱۲
روششناسي تحقيق   ۱۱۲
۱- مقدمه   ۱۱۳
۲- روش تحقيق   ۱۱۳
۳- جامعه آماري   ۱۱۴
۴- حجم نمونه و شيوه نمونه گيري   ۱۱۴
۵- فرضيه هاي تحقيق   ۱۱۵
۵-۱- فرضيه هاي اصلي پژوهش:   ۱۱۶
۵-۲- فرضيه هاي فرعي پژوهش:   ۱۱۶
۶- تعاريف نظري و عملياتي مفاهيم و متغيرهاي تحقيق   ۱۱۷
۶-۱- تعاريف نظري:   ۱۱۷
۶-۲-تعاريف عملياتي :   ۱۱۹
۷- ابزارها و روشهاي جمع آوري داده ها و اطلاعات   ۱۲۸
۸- قابليت اعتبار (روايي) و اعتماد (پايايي) ابزار اندازه گيري   ۱۲۸
۹- فنون تجزيه و تحليل داده ها و اطلاعات   ۱۳۱
فصل چهارم:   ۱۳۲
يافته هاي تحقيق   ۱۳۲
۱- مقدمه   ۱۳۳
۲- يافته هاي  توصيفي   ۱۳۳
۲-۱- نتايج مربوط به بافت نمونه آماري   ۱۳۴
۲-۱-۱- جنسيت   ۱۳۴
۲-۱-۲-  سن   ۱۳۴
۲-۱-۳- وضعيت تاهل   ۱۳۶
۲-۱-۴- سابقه خدمت   ۱۳۷
۲-۱-۵- ميزان تحصيلات در زمان استخدام   ۱۳۹
۲-۱-۶- رشته تحصيلي در زمان استخدام   ۱۴۰
۲-۱-۷- ميزان تحصيلات در حال حاضر   ۱۴۱
۲-۱-۸- رشته تحصيلي در حال حاضر   ۱۴۲
۲-۲- نتايج مربوط به نظرات پاسخگويان   ۱۴۲
۲-۲-۱- موانع پيشرفت زنان در سطوح مديريتي   ۱۴۲
۲-۲-۱-۱- موانع اجتماعي:   ۱۴۲
۲-۲-۱-۱-۱- موانع تاريخي   ۱۴۳
۲-۲-۱-۱-۲- موانع مذهبي   ۱۴۵
۲-۲-۱-۲- موانع سازماني   ۱۴۸
۲-۲-۱-۲-۱- موانع ساختاري   ۱۴۹
۲-۲-۱-۲-۲- موانع فرهنگي   ۱۵۳
۲-۲-۱-۳- موانع فردي   ۱۵۷
۲-۲-۱-۳-۱- موانع خانوادگي   ۱۵۸
۲-۲-۱-۳-۲- موانع شخصيتي – رفتاري   ۱۶۱
۲-۳- نمودارها   ۱۶۵
۳- يافته هاي تحليلي و استنباطي   ۱۶۹
۳-۱-آزمون فرضيه هاي تحقيق   ۱۷۰
۳-۲- نتايج حاصل از آزمون فرضيه هاي اصلي تحقيق   ۱۷۰
۳-۳- نتايج حاصل از آزمون فرضيه هاي فرعي تحقيق   ۱۷۷
فصل پنجم:    نتيجه گيري و پيشنهادها   ۱۸۷
۱- نتيجه گيري   ۱۸۸
۲- پيشنهادها   ۱۸۹
۲-۱-پيشنهادهاي رفع موانع ساختاري   ۱۸۹
۲-۲- پيشنهادهاي رفع موانع اجتماعي   ۱۹۱
۲-۳- پيشنهادهاي رفع موانع فردي   ۱۹۲
پيوست   ۱۹۴
منابع   ۲۰۱